สังคมผู้สูงอายุ: ความท้าทายที่ประเทศไทยกำลังเผชิญ

ในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา โครงสร้างประชากรทั่วโลกได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเพิ่มขึ้นของสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุ ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า “สังคมผู้สูงอายุ” หรือ “growing older Modern society” ซึ่งเป็นประเด็นที่ทั่วโลกกำลังให้ความสนใจ เนื่องจากส่งผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจและสังคมในวงกว้าง การทำความเข้าใจเกี่ยวกับสังคมผู้สูงอายุจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนในสังคม

เรื่องการเงินคือเรื่องใกล้ตัว ฉะนั้นแล้วการเตรียมความพร้อมทางการเงินเพื่อวัยเกษียณจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อสร้างความมั่นคงทางการเงินให้กับผู้สูงอายุในอนาคต โดยการส่งเสริมการวางแผนการเงินตั้งแต่วัยทำงาน พร้อมทั้งให้ความรู้ด้านการบริหารการเงินสำหรับผู้สูงอายุ ทั้งนี้อาจพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ

นางสาวกนกวรรณกล่าวว่า เดิมการดูแลผู้สูงวัยของไทยแยกออกเป็นกลุ่มเปราะบางกับกลุ่มที่ใช้สิทธิ แต่ปัจจุบันปรับมาเป็นการดูแลแบบเท่าเทียม ยกเว้นผู้ที่ผ่านการคัดกรองว่าเป็นผู้เปราะบาง

ตัวเลขในระดับโลกที่ชี้ให้เห็นอัตราการเกิดที่ลดลงและผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ประชากรวัยทำงานมีแรงกดดันมากขึ้น บวกกับปัญหาในอนาคตที่ประเทศต่างๆ อาจประสบอย่างการขาดแคลนแรงงาน และการเกิดวิกฤตการคลังจากการที่รัฐบาลต้องจ่ายเงินสวัสดิการผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้นสวนทางกับการเก็บภาษีที่ลดลง

ไม่จำกัดเฉพาะสถานรักษาพยาบาลในเขตมณฑลที่ตนเองอาศัยเท่านั้น- มีบริการและการดูแลในที่พักอาศัย เช่น บริการทำความสะอาด จัดส่งอาหาร บริการแจ้งเตือนภัย และบริการดูแลผู้สูงอายุในด้านอื่นๆ ในที่พักอาศัยของผู้สูงอายุ- ผู้สูงอายุที่มีความพิการสามารถได้รับความช่วยเหลือได้ตลอดเวลา หรือแม้ผู้ที่ป่วยหนักก็จะได้รับการดูแลสุขภาพในบ้านของตนเอง

อย่างไรก็ดี การเข้าสู่สังคมสูงอายุมิได้เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นแต่กับประเทศไทยเพียงเท่านั้น แต่เป็นปัญหาที่ประเทศต่าง ๆ ทั้งประเทศกำลังพัฒนาและประเทศพัฒนาแล้วกำลังเผชิญเช่นเดียวกัน ยกตัวอย่าง ในกรณีของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศที่มีสัดส่วนผู้สูงอายุมากที่สุดในโลกนั้น รัฐบาลญี่ปุ่นได้ดำเนินมาตรการการดูแลผู้สูงอายุต่าง ๆ เช่น มีการให้บริการด้านสวัสดิการและการดูแลสุขภาพ มีการออกกฎหมายขยายอายุการทำงาน เป็นต้น

ผู้สูงอายุที่เป็นผู้ป่วยใน ตามการวินิจฉัยโรคหลัก

โครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนไป โดยจำนวนเด็กและแรงงานจะลดลงอย่างต่อเนื่อง พร้อมกับจำนวนประชากรสูงอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างมาก ประกอบกับปัญหาโดยรวมของไทย คือ คนส่วนใหญ่มีเงินไม่เพียงพอในการเกษียณและใช้จ่ายในช่วงบั้นปลายชีวิต รวมทั้งยังไม่มีการเตรียมความพร้อม ทำให้ประเทศต้องเพิ่มงบประมาณเพื่อดูแลกลุ่มนี้

ช่างชุมชนเพื่อคุณภาพชีวิตผู้สูงวัย

การที่มีสัดส่วนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นทำให้ผู้ที่อยู่ในวัยทำงานจะต้องทำงานมากขึ้นและต้องรับภาระดูแลผู้สูงอายุในสัดส่วนที่เพิ่มขึ้น บางครั้งอาจทำให้ผู้สูงอายุขาดความอบอุ่นหรืออาจถูกทอดทิ้งได้

เพิ่มทักษะและการจัดหางานให้เหมาะสมกับแรงงาน : จะช่วยเพิ่มความสามารถในการหารายได้ และยกระดับประสิทธิภาพของแรงงานในระยะยาว ซึ่งทำได้ทั้งการศึกษาในระบบและนอกระบบตลอดช่วงอายุ โดยมากมักได้รับความร่วมมือจากทั้งภาครัฐและเอกชน ในตอนนี้ประเทศไทยก็มีโครงการฝึกอบรมแรงงานสูงอายุเพื่อเพิ่มโอกาสในการประกอบอาชีพที่หลากหลายมากขึ้น และมีการคุ้มครองทางสังคมให้ผู้สูงอายุพึ่งพาตนเองได้เช่นกัน

ชุมชนจะได้ประโยชน์จากผู้สูงอายุที่ยังทำงานอยู่ในชุมชน ในขณะที่ประชากรวัยเด็กและวัยหนุ่มสาวจะได้รับประโยชน์จากการอยู่ร่วมกันระหว่างประชากรต่างวัย ทั้งเรื่องการเรียนรู้และการทำงานร่วมกัน

ผู้สูงอายุใน อ.วารินชำราบ ต้องเสี่ยงชีวิตจากการอาศัยในบ้านที่ทรุดโทรม เมื่อไม่มีทางเลือกพวกเขาก็ต้องจำใจอยู่อย่างเดียวดาย แต่สังคมที่มีคุณภาพ จะไม่ปล่อยให้ผู้สูงอายุต้องอยู่โดดเดี่ยว จึงเป็นที่มาของอาสาสมัคร check out here “ช่างชุมชน” กลุ่มช่างที่มาด้วยใจ เพื่อเปลี่ยนบ้านให้เหมาะสมต่อการอยู่อาศัยโดยใช้ทุนของชุมชน